zurück zur
Gedicht-
übersicht
 

 

 

Hebel-Gedichte - hochdeutsche und englische Übersetzung
 

Der Wegweiser

Der Wegweiser

The Signpost

 

 

 


(Guter Rath zum Abschied)

Weisch, wo der Weg zum Mehlfaß isch,
zum volle Faß?  Im Morgeroth
mit Pflug und Charst dur's Weizefeld,
bis Stern und Stern am Himmel stoht.

Me hackt, so lang der Tag eim hilft,
me lueg nit um, und blibt nit stoh;
druf goht der Weg dur's Schüre-Tenn 
der Chuchi zue, do hemmer's io!

Weisch, wo der Weg zum Gulden isch?
Er goht de rothe Chrüzere no,
und wer nit uffe Chrüzer luegt,
der wird zum Gulde schwerli cho.

Wo isch der Weg zur Sunntig-Freud?
Gang ohni Gfohr im Werchtig no
dur d'Werkstatt und dur 's Ackerfeld!
der Sunntig wird scho selber cho.

Am Samstig isch er nümme wit.
Was deckt er echt im Chörbli zu?
Denkwohl e Pfündli Fleisch ins Gmües,
's cha sy, ne Schöpli Wi derzu.

Weisch, wo der Weg in d'Armeth goht? 
Lueg numme, wo Tafere sin!
Gang nit verbey, 's isch gute Wi, 
's sin nagelneui Charte d'inn!

Im letste Wirtshuus hangt e Sack,
und wenn de furt gohsch, henk en a!
"Du alte Lump, wie stoht der nit
der Bettelsack so zierlig a!"

Es isch e hölze Gschirli drinn,
gib achtig druf, verlier mer's nit,
und wenn de zue me Wasser chunnsch
und trinke magsch, se schöpf dermit!

Wo isch der Weg zu Fried und Ehr,
der Weg zum guten Alter echt?
Grad fürsi goht's in Mäßigkeit
mit stillem Sinn in Pflicht und Recht.

Und wenn de amme Chrützweg stohsch,
und nümme weisch, wo's ane goht,
halt still, und frog di Gwisse z'erst,
's cha dütsch, Gottlob, und folg si'm Roth.

Wo mag der Weg zum Chilchhof sy?
Was frogsch no lang? Gang, wo de witt!
Zum stille Grab im chüele Grund
führt jede Weg, und 's fehlt si nit.

Doch wandle du in Gottis-Furcht!
i roth der, was i rothe cha.
Sel Plätzli het e gheimi Thür,
und 's sin no Sachen ehne dra.

 

 


(Guter Rath zum Abschied)

Weißt du, wo der Weg zum Mehlfass ist,
zum vollen Faß? Im Morgenrot
mit Pflug und Karst durch das Weizenfeld,
bis Stern und Stern am Himmel stehen.

Man hackt, so lange der Tag einem hilft,
man schaut nicht um, und bleibt nicht stehn;
darauf geht der Weg durch die Scheunen-Tenne
der Küche zu, da haben wir es ja.

Weißt du, wo der Weg zum Gulden ist?
Er geht den roten Kreuzern nach,
und wer nicht auf den Kreuzer schaut,
der wird zum Gulden schwerlich kommen.

Wo ist der Weg zur Sonntags-Freude?
Geh ohne Gefahr dem Werktag nach
durch die Werkstatt und durch das Ackerfeld!
der Sonntag wird schon selber kommen.

Am Samstag ist er nicht mehr weit.
Was deckt er wohl im Körbchen zu?
Denkwohl ein Pfündlein Fleisch ins Gemüse,
es kann sein, einen kleinen Schoppen Wein dazu.

Weißt du, wo der Weg in die Armut geht?
Schau nur, wo Wirtshausschilder sind!
Geh nicht vorbei, es ist guter Wein,
es sind nagelneue Karten darin!

Im letzten Wirtshaus hängt ein Sack,
und wenn du fort gehst, häng ihn an!
"Du alter Lump, wie steht dir nicht
der Bettelsack so zierlich an!"

Es ist ein kleines hölzerner Becher darin,
gib Achtung darauf, verlier ihn mir nicht,
und wenn du zu einem Wasser kommst
und trinken magst, dann schöpfe damit!

Wo ist der Weg zu Friede und Ehre,
der Weg zum guten Alter wohl?
Gerade vorwärts geht es in Mäßigkeit
mit stillem Sinn in Pflicht und Recht.

Und wenn du an einem Kreuzweg stehst,
und nicht mehr weißt, wo es hin geht,
halt still, und frage dein Gewissen zuerst
es kann deutsch, Gottlob und folge seinem Rat.

Wo mag der Weg zum Friedhof sein?
Was frägst du noch lange? Geh, wo du willst!
Zum stillen Grab im kühlen Grund
führt jeder Weg, und er verfehlt ihn nicht.

Doch wandle du in Gottes Furcht!
ich rate dir, was ich raten kann.
Jener Platz hat eine geheime Tür,
und es sind noch Sachen jenseits davon.
 

 

 
(Good advice for a farewell)

Do you know the way to the flour barrel?
to the full barrel? At dawn
with plough and karst through the wheat field,
until star and star are in the sky.

You hoe as long as the day helps you,
you don't look back and you don't stop;
Then the path goes through the barn threshing floor
towards the kitchen, that's where we are.

Do you know where the way to the Gulden is?
He goes after the red Kreutzer,
and if you don't look at the Kreutzer,
will hardly get to the Gulden.

Where is the way to Sunday joy?
Follow the working day without danger
through the workshop and through the field!
Sunday will come by itself.

At Saturday it is not far away.
What is he covering up in his basket?
Probably a pint of meat in the vegetables,
maybe, a small glass of wine with it.

Do you know where the road to poverty is?
Just look where the pub signs are!
Don't pass by, it's good wine,
There are brand new cards inside!

There's a sack hanging in the last pub,
and when you leave, hang it up!
‘You old rascal, how does not
the beggar's sack looks so dainty on you!’

There's a little wooden cup in it,
Take care of it, don't lose him,
and if you come to a water
and want to drink, then draw with it!

Where is the path to peace and honour?
the way to a good old age?
Straight ahead in moderation
With a quiet sense of duty and right.

And when you are standing at a crossroad,
and don't know which way to go,
keep still and ask your conscience first
it can speak German, praise God, and follow its advice.

Where might the way to the cemetery be?
Why do you keep asking? Go where you want!
To the quiet grave in the cool ground
every path leads, and he will not miss it.

But walk thou in the fear of God!
I advise you what I can advise.
That place has a secret door,
and there are things beyond it.
     
 

 

 

Karst = Hacke mit 2 Zinken = karst = hoe with 2 tines

Tenne = großer Raum in einem Bauernhaus oder in der Scheune, in dem die Wagen entladen, die Maschinen zum Dreschen aufgestellt werden o. Ä. =
threshing floor = large room in a farmhouse or barn where wagons are unloaded, threshing machines are set up, etc.

 

       

Der Wegweiser - Audio-Datei (mp3)  /  The Guidepost - Audio-File (mp3)

Ansage: Dr. Erhard Richter; Sprecherin: Klärli Menzel

LP: Johann Peter Hebel, Alemannische Gedichte und Lieder, 1975; Sprecher: Burgfestspiele Rötteln e. V.

Produktion und Herausgabe: AG Markgräfler Land e. V.
© & Genehmigung: Geschichtsverein Markgräflerland e. V.

[Link öffnet in neuem Fenster   /   Link opens in new window]

 

Illustration: Sophie Reinhard

 
zurück zur
Gedicht-
übersicht
 

 

 

Übersetzung in Hochdeutsch. Hansjürg Baumgartner

Übersetzung in Englisch: DeepL (free version)